Reuters
နိုဝင်ဘာ ၂ဝ ၊ Migrant Times ။
ကိုထွန်မင်းလတ်ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်း လုံငန်သီး(longan)ခြံထဲက ဝါးလှေကားပေါ်တက်လိုက်တယ်။ နိုဝင်ဘာလ နံနက်ခင်းရဲ့ အပူဒဏ်အောက်မှာ သူဟာ ဝါးလှေကားနဲ့ သစ်ပင်တစ်ပင်ကနေ တစ်ပင်ကိုရွှေ့ပြီး အရည်ရွှမ်းတဲ့ လုံငန်သီးကို ခူးဆွတ်နေတာပါ ။
ကိုထွန်မင်းလတ်ဟာ သူထိုင်းနိုင်ငံမှာ နေခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း နှစ်ဆယ်နီးပါးအတွင်း ပထမဆုံး အလုပ်ကိုလုပ်နေတာပါ။ အသက် ၄၂ နှစ်အရွယ် မြန်မာဒုက္ခသည်တစ်ဦးရဲ့ ပထမဆုံး တရားဝင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်ခွင့်လည်းဖြစ်ပါတယ်။
“အခုကျနော် အနဂတ်ကို မြင်နိုင်ပြီလို့ ခံစားရတယ်”လို့ သူက ရိုက်တာ(REUTERS)ကိုပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လနှောင်းပိုင်းမှာ ထိုင်းအစိုးရက ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်တစ်လျှောက် နေထိုင်တဲ့ မြန်မာဒုက္ခသည် ထောင်ပေါင်းများစွာကို ပထမဆုံးအကြိမ် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် ပေးအပ်တယ်လို့ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂက သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုလို့ ဖော်ပြတဲ့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ မြန်မာဒုက္ခသည် ၈၀,၀၀၀ ကျော်ကို အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်လက်မှတ် လျှောက်ထားနိုင်ဖို့ ခွင့်ပြုပေးခဲ့တာပါ။
ဒီကြေညာချက်ဟာ ဇူလိုင်လက ထိုင်းနဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား နယ်စပ်မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ကမ္ဘောဒီးယား အလုပ်သမားတွေ သူတို့ နေရပ်ကို အမြန် ပြန်သွားကြပြီးတဲ့နောက် အရှေ့တောင်အာရှရဲ့ ဒုတိယအကြီးဆုံး စီးပွားရေးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံက စက်ရုံတွေ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်တွေနဲ့ စိုက်ပျိုးရေးခြံတွေမှာ လုပ်သားအင်အား ပြတ်လပ်သွားခဲ့တဲ့နောက် ထွက်ပေါ်လာတာပါ။
ထိုင်းအလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အချက်အလက်တွေအရ တိုက်ပွဲတွေ မဖြစ်ပွားမီ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသား ၅၂၀,၀၀၀ ခန့်(စုစုပေါင်း လုပ်သားအင်အားရဲ့ ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့်)ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။
ကိုထွန်မင်းလတ်နဲ့သူရဲ့ဇနီးသည်တို့ဟာ သူတို့စခန်းကနေ ကီလိုမီတာ ၅၀၀ (မိုင် ၃၁၁) နီးပါး ဝေးကွာတဲ့ ချန်သာပူရီပြည်နယ်(Chanthaburi)မှာရှိတဲ့ လုံငန်သီးခြံကို အရင်ဦးဆုံး ရောက်ရှိလာတဲ့ အလုပ်သမားအုပ်စုမှာ ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။
သူတို့ရဲ့ အကြီးဆုံးသမီးကတော့ အခြားပြည်နယ် စက်ရုံတစ်ခုမှာ အလုပ်ရှာဖွေခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ အသက် ၁၄ နှစ်နဲ့ ၁၀ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ် နှစ်ဦးကတော့ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာပဲ ကျန်ရစ်ခဲ့ပြီး အိမ်နီးချင်းတွေက စောင့်ရှောက်ပေးထားကြပါတယ်။
ကိုထွန်မင်းလတ်က သူနဲ့ဇနီးသည်တို့ဟာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ အင်အားကြီး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားပြီးနောက် အဓမ္မစေခိုင်းမှုနဲ့ စစ်မှုထမ်းရမှာကို ရှောင်ရှားဖို့ ၂၀၀၆ ခုနှစ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းရှိ သူတို့ရွာကနေ ထွက်ခွာလာခဲ့ကြတာလို့ ပြောပါတယ်။
သူတို့ ဇနီးမောင်နှံဟာ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ကန်ချနပူရီပြည်နယ်ရှိ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေထိုင်ခဲ့ရပြီး မိသားစုကို ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့ပေမယ့် တရားဝင် အလုပ်အကိုင်မရှိတာကြောင့် နိုင်ငံတကာ အကူအညီတွေကိုသာ အဓိက မှီခိုအားထားခဲ့ရပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မြန်မာဒုက္ခသည် နယ်စပ်စခန်း စုစုပေါင်း ကိုးခုရှိပြီး နေထိုင်သူအများစုဟာ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်ဝန်းကျင် တွေတည်းက စတင်ခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာကြတဲ့သူတွေဖြစ်ပါတယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ မြန်မာစစ်တပ်က နိုဘယ်ဆုရှင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ အရပ်သားအစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီနောက် ပြည်တွင်းစစ် စတင်ခဲ့ရာက နိုင်ငံရဲ့ နေရာအနှံ့အပြားကို စစ်ပွဲတွေ လွှမ်းခြုံသွားပြီးနောက် နောက်ထပ် လူသစ်တွေ နယ်စပ်ဒုက္ခသည်စခန်းတွေဆီကို ထပ်မံ ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။
ဒီနှစ်ထဲမှာ နိုင်ငံတကာနဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေ ဖြတ်တောက်ခဲ့ပါတယ်။ အကူအညီတွေ လျှော့ချလိုက်တာက ဒုက္ခသည်စခန်းမှာနေသူတွေကို အဓိကထိခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့တွေ ခံစားနေရတဲ့ ဖိအားတွေကို ပိုမိုမြင့်တက်စေခဲ့ပြီး တရားဝင် အလုပ် ရဖို့က ပိုပြီး အရေးကြီးလာပါတယ်။
“ဒါဟာ သူတို့အတွက် ပထမဆုံးအကြိမ် ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးနိုင်ဖို့ အခွင့်အရေး ပါပဲ ၊ အနာဂတ်မှာ ပိုပြီးတော့ လွတ်လပ်နိုင်တယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ပိုပြီး သင့်တော်တဲ့ ဘဝတစ်ခု ရရှိစေနိုင်တယ်” လို့ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီပံ့ပိုးပေးနေတဲ့ The Border Consortium ရဲ့ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ လီယွန် ဒီရစ်မက်တင် က ပြောပါတယ်။
ကိုထွန်မင်းလတ်က သစ်သီးတွေ ခူးဆွတ်နေတုန်းမှာ သူရဲ့ဇနီးဖြစ်သူ မလဲ့လဲ့နဲ့ အခြားအမျိုးသမီးအချို့ကတော့ အနီးနားမှာ ထုပ်ပိုးဖို့အတွက် ခြင်းတောင်းတွေ ပြင်ဆင်နေကြပါတယ်။ အလုပ်စဝင်တဲ့ ပထမဆုံးနေ့မှာ ကိုထွန်မင်းလတ်ရဲ့ ငါးယောက်ပါ အဖွဲ့ဟာ ထိုင်းဘတ် ၁,၀၀၀ ခန့် ($30.81) ရရှိခဲ့ပါတယ်။
“ပင်ပန်းပြီး မိသားစုဝင်တွေနဲ့ ဝေးကွာနေပေမယ့်လည်း ကျေနပ် ပျော်မိပါတယ်” လို့ ကိုထွန်မင်းလတ်က ပြောပါတယ်။
“မျှော်လင့်ချက် ရှိတယ်လို့ ကျနော်တို့ ခံစားရတယ်” လို့သူကဆက်ပြောပါတယ်။
– Reuters ရဲ့ နိုဝင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့မှာဖော်ပြတဲ့ Leaving border camps for orchards, Myanmar refugees join Thai workforce သတင်း ကိုဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ထားပါတယ်။
ဓာတ်ပုံ – REUTERS / Athit Perawongmetha
